SCHEMATY POŁĄCZEŃ
(<-- kliknij) zalecanych
dla przetworników
bezbrumowych - można również stosować dla każdego typu
przetworników, w tym humbuckerów z dwoma i czterema wyprowadzeniami.
Można stosować również dla przetworników "standardowych".
Wartości potencjometrów: 500 kOhm; VOLUME: charakterystyka
logarytmiczna - A, TONE: charakterystyka liniowa - B (oznaczenia
charakterystyki A i B - wg producentów potencjometrów do gitar).
Wartości pojemności kondensatora C: 22-47nF
PORADA 1
ALTERNATYWNY SPOSÓB
PODŁĄCZENIA HUMBUCKERÓW
4-PRZEWODOWYCH DO PRZEŁĄCZNIKA
PUSH-PULL
Cewki w
humbuckerach łączone są
szeregowo: początek I-szej cewki
podłączony jest do masy; koniec
I-szej cewki połączony z
początkiem drugiej cewki, a koniec II-giej cewki jest wyjściem
sygnału z humbuckera. W
zdecydowanej większości
schematów gitar wyposażonych w
przełącznik PUSH-PULL (służący
do wyłączania jednej cewki
humbuckera, co ma zbliżać
brzmienie przetwornika do single-coil) jego
działanie polega na zwarciu w
trybie "single-coil" obu
wyprowadzeń jednej z cewek
przetwornika do masy.
Alternatywny układ
wyłączania jednej cewki Po załączeniu PUSH-PULL w tryb
"SINGLE" następuje zmiana
konfiguracji podłączenia
wyprowadzeń przetwornika: koniec
I-szej cewki połączony z
początkiem II-giej cewki jest
zwierany przez styki
przełącznika PUSH-PULL do masy
- z przetwornika pobierany jest
sygnał tylko drugiej cewki.
Co daje alternatywny
sposób przełączania cewek?
W klasycznym układzie wyłączenia
cewki (zwarcie jej uzwojeń do
masy) może następować zjawisko
samoindukcji (powstanie siły
elektromotorycznej
przeciwstawiającej się zmianom
pola elektromagnetycznego od
drgających strun) powodujące
oddziaływanie w kierunku
"wyhamowania" drgań strun
(szybszego zaniku dźwięku -
mniejszy sustain gitary).
Zjawisko jest wprawdzie subtelne
i zależy od odległości magnesów
przetwornika od strun i ich
siły, lecz można je wyeliminować stosując
przedstawiony tu sposób podłączenia humbuckera do
przełącznika PUSH-PULL.
PORADA 2
ALTERNATYWNY SPOSÓB "ROZŁĄCZANIA CEWEK HUMBUCKERA" ZAPEWNIAJĄCY
BEZBRUMOWE BRZMIENIE
Standardowym sposobem na dodanie "singlowych" brzmień i rozjaśnienia nieco
mulistego brzmienia humbuckera jest "rozłączanie cewek", polegające w istocie na
zwieraniu jednej cewki do masy lub jej wyłączeniu (patrz:
PORADA 1).
Jednakże "rozłączone humbuckery" (gra na pojedynczych cewkach
przetwornika) mają określone
wady:
- humbuckery po rozłączeniu cewek posiadają brzmienie jedynie zbliżone
do przetworników "single-coil",
- pojedyncza cewka przetwornika BRUMI !!! (posiada tę negatywną cechę
charakterystyczną dla przetworników single-coil).
Obie wady można wyeliminować stosując
specjalnie skonstruowane
humbuckery, co daje najlepsze efekty brzmieniowe. Wiąże się to jednak z koniecznością wymiany przetworników w gitarze.
Proponuję inny niż standardowy sposób podłączenia dowolnego (zabudowanego w
gitarze) humbuckera z rozdzielonymi
wyprowadzeniami cewek (wyprowadzenia 4-przewodowe + ekran) dający możliwość
przełączania cewek w pomiędzy układem:
-
szeregowym
(standardowym), co daje klasyczne brzmienie humbuckera
-
równoległym z odwróceniem fazy jednej
cewki, co daje otwarte, krystaliczne, szerokie, zbliżone do single-coil
brzmienie.
Cechą tego sposobu przełączania jest BRAK BRUMÓW !!! w
obu sposobach załączenia cewek: zarówno przy klasycznym układzie
połączenia humbuckera, jak i w układzie równoległym cewek. Jest to
szczególny wyróżnik i główny cel opracowania proponowanego sposobu załączania cewek humbuckera.
Jako
przełącznik można wykorzystać PUSH-PULL (jak na schemacie obok) sprzężony z
potencjometrem (najlogiczniej barwy) lub oddzielny przełącznik podwójny.
Ponieważ układ przełącza kilka obwodów, a ilość zestyków PUSH-PULL jest
ograniczona, należy zastosować
oddzielne przełączniki na poszczególne humbuckery. Przy zastosowaniu
oddzielnego przełącznika 4-obwodowego można jednym przełącznikiem przełączać
tryby pracy obu
przetworników naraz.
DODATKOWE BRZMIENIA - KOMBINACJA POŁĄCZEŃ PRZETWORNIKÓW DLA UKŁADU H-S-H i S-S-S
Standardowy układ przełączeń przetworników w układzie H-S-H i S-S-S z
5-pozycyjnym przełącznikiem PICKUP SELECTOR umożliwia załączenie pojedynczych
przetworników oraz sąsiadujących z sobą. Daje to 5 kombinacji połączeń.
Nie ma natomiast możliwości
załączenia przetworników skrajnych: BRIDGE-NECK. Dodanie przełącznika, albo
wykorzystanie przełącznika PUSH-PULL zabudowanego na jednym z potencjometrów
gitary, umożliwia dodatkowo:
-
załączanie
przetworników BRIDGE-NECK - daje
szerokie pasmo brzmienia
-
załączanie
wszystkich przetworników -
daje pełną moc sygnału z gitary.
Przełącznik daje dodatkowe dwie kombinacje, a
więc w gitarze jest łącznie 7 kombinacji załączeń przetworników.
Obok schemat dodatkowego załączania.
Załączenia przetworników dla różnych
pozycji PICKUP SELECTOR (PS)
Pozycja PS
5
4
3
2
1
STANDARD
BRIDGE
BR + MID
MIDDLE
MID + NECK
NECK
OPTION
BR + NECK
BRIDGE + MIDDLE + NECK
BR + NECK
PORADA 4
OKREŚLENIE FAZY PRZETWORNIKÓW PRZY POMOCY MIERNIKA UNIWERSALNEGO
Często przy montażu przetworników, szczególnie różnych
producentów, występuje problem z ustaleniem właściwej kolejności
podłączenia ich wyprowadzeń, by fazy cewek były zgodne. Można w
prosty sposób, przy wykorzystaniu galwanometru, porównać
fazy przetworników i w
ten sposób określić właściwy sposób podłączenia ich przewodów w gitarze.
Ponieważ galwanometr jest dość specjalistycznym przyrządem i
dziś rzadko kto posiada ten analogowy miernik, opiszę sposób
ustalania faz cewek przetworników z wykorzystaniem miernika
uniwersalnego. Sposobem tym można określić właściwą kolejność
podłączenia w gitarze wyprowadzeń przetworników typu single-coil,
jak i właściwe podłączyć cewki humbuckera.
1.
Podłączyć przewody przetwornika (jednej cewki humbuckera) do miernika uniwersalnego.
Zapamiętać ich podłączenie, tzn. kolor przewodu przetwornika
podłączonego do wejścia COM miernika i do drugiego wejścia.
Miernik ustawić na pomiar napięcia stałego DCV na zakres jak
najmniejszy, np. 200mV
2.
Zbliżając stalowy element z materiału ferromagnetycznego (np.
śrubokręt, pilnik) do magnesów przetwornika zaobserwować znak:
(+) PLUS (z reguły mierniki go nie wyświetlają) lub (-) MINUS,
który pojawi się na mierniku przed wskazywaną wartością napięcia
w momencie zbliżania elementu. Przy odsuwaniu elementu
metalowego znak wartości napięcia zmienia się na przeciwny.
3.
Podłączyć następny przetwornik (drugą cewkę humbuckera) i zaobserwować przy tych
wykonaniu tych samych czynności znak napięcia na mierniku przy
zbliżaniu elementu metalowego do magnesów przetwornika.
4.
Jeśli znaki napięcia przy zbliżaniu i oddalaniu stalowego
elementu są te same co w poprzednio badanej cewce, znaczy, że
kolejność kabli przetworników jest właściwa z punktu widzenia
zgodności ich faz. Jeśli są odwrotne - należy zamienić kolejność
kabli jednego z przetworników (drugiej cewki humbuckera).
PORADA 5
OGRANICZNIK SYGNAŁU
GITARY - LIMITER
Bywają sytuacje, gdy głośniki
gitarowe wyraźnie charczą i
dudnią grając głośno na strunach
basowych. Zjawisko to występuje
przy grze na kanale czystym.
Wbrew pozorom wzmacniacz
(głośnik) na przesterze działa w
dużo łagodniejszych warunkach
niż na cleanie przy mocnym
sygnale z gitary. Na przesterze
amplituda sygnału jest obcięta
na określonym poziomie, co
stabilizuje i zabezpiecza przed
przesterowaniem końcówki mocy i
zniekształceniami głośnika. W
przypadku kanału czystego brak
jest ograniczenia wielkości
amplitudy i przy dużym sygnale z
gitary (szczególnie niskich
częstotliwości, które niosą dużą
energię) idzie na wzmacniacz
duży impuls sygnałowy, z którym
może mieć problemy głośnik
(charczenie), szczególnie gdy
jest już „nadwyrężony".
Można spróbować zwiększyć
odległość przetworników od
strony strun basowych lub/i
skorygować ustawienie barwy we
wzmacniaczu. Nie daje to jednak
gwarancji skutecznej poprawy i
niewystępowania zniekształceń
niskich dźwięków głośnika.
Skuteczną w takim przypadku
metodą powinno być zastosowanie
ogranicznika amplitudy sygnału
(limitera), którego najprostszą
wersję przedstawiam obok.
Diody krzemowe ucinają wszelkie
piki sygnału, którego amplituda
jest wyższa od napięcia
przewodzenia diod (w przypadku
diod krzemowych napięcie to
wynosi 0,7-0,8V) przepuszczając
bez zmian sygnały poniżej tych
wartości.
Diody impulsowe o małej
pojemności własnej. Rezystor
miniaturowy, wartość
niekrytyczna (może być z
przedziału 1-10 kOhm). Układ
może być zamontowany we wtyczce
gitarowej (np. od strony
wzmacniacza). Gdy głośnik
"toleruje" wyższe sygnały można
zwiększyć dwukrotnie amplitudę
ich ograniczenia poprzez
zastosowanie podwójnych diod w
każdej gałązi.
PORADA 6
ZASADA DZIAŁANIA
5-POZYCYJNEGO PRZEŁĄCZNIKA
PICKUPÓW
Podstawą przy wszelkich
modyfikacjach układu
elektrycznego gitary jest
znajomość działania przełącznika
5-pozycyjnego stosowanego w
gitarach z trzema
przetwornikami. Przełącznik ten
załącza odpowiednio przetworniki
w zależności od położenia jego
dźwigni. Przełącznik zawiera dwa
niezależne obwody przełączania.
Obwody określono kolorem
czerwonym i niebieskim. Poniżej
stany połączeń jego zestyków w
zależności od położenia dźwigni
- w odpowiednim położeniu przełącznika "kolorowe" piny są
zwarte.